تأثیر آلودگی به واریانت ملایم ویروئید غده دوکی سیب زمینی بر پروفیل متابولیکی رقم راتگرز گوجه فرنگی *

ویروئیدها به عنوان کوچک ترین عوامل بیمارگر گیاهی متشکل از آر اِن اِ حلقوی تک لا بوده و بدون داشتن ژنوم رمزگذار، قادرند در میزبان گیاهی خود تکثیر شوند. به رغم مطالعات زیاد، هنوز تصویر روشنی از سازوکار بیماری­زایی ویروئیدها به دست نیامده است. در مطالعه حاضر، پروفیل متابولیکی گوجه­فرنگی رقم راتگرز آلوده به واریانت ملایم ویروئید غده دوکی سیب­زمینی (pstvd) مشخص و با گیاه مایه­زنی شده با بافر مقایسه شده است. بدین منظور سه برگچه­ انتهایی برگ سوم گیاهان گوجه فرنگی به صورت مکانیکی با سی دی اِن اِی ویروئید غده دوکی سیب­زمینی مایه­زنی شد و 19 روز بعد، نمونه­برداری از برگ هشتم این گیاهان به انجام رسید. متابولیت­ها استخراج و به کمک دستگاه gc/ms شناسایی و اندازه­گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در سطح آماری p ≤0.2، تعداد 40 متابولیت نسبت به شاهد خود تغییرات معنی­داری نشان دادند که نتیجه تغییرات در چهارده مسیر متابولیکی در سلول­های گیاه بود. مسیرهای تغییر یافته در برگ­های گوجه­فرنگی آلوده به pstvd شامل این موارد بودند: پنج مسیر مرتبط با ساخت موم و کوتین، چهار مسیر تولید ترکیبات دفاعی، سه مسیر ساخت هورمون، یک مسیر تولید انرژی و یک مسیر تخریب کلروفیل. با توجه به پیچیدگی پاسخ­های گیاه به آلودگی به ویروئید، با استفاده از رویکرد متابولومیکس، برهمکنش ویروئید- میزبان بررسی و تغییرات در سطح مسیرهای بیوشیمیایی گیاه مورد بحث قرار گرفته است.